Otwarcie Ośrodka Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej w SPSK Nr 4 w Lublinie

W Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 4 w Lublinie został uruchomiony Ośrodek Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej, gdzie kompleksową pomoc otrzymują pacjenci po incydentach kardiologicznych, np. zawałach serca, po operacjach kardiochirurgicznych i z niewydolnością krążenia. Obecnie jest to możliwe dzięki udziałowi SPSK Nr 4 w Lublinie w programie KOS-zawał finansowanym przez Narodowy Fundusz Zdrowia.

W poniedziałek 30 października na prezentację ośrodka zaproszono dziennikarzy. W wydarzeniu uczestniczyli specjaliści: dr n. med. Robert Błaszczyk, kardiolog i koordynator programu KOS-zawał w SPSK Nr 4 w Lublinie, dr n. med. Anna Krawczyńska kierująca Zakładem Fizjoterapii SPSK Nr 4 w Lublinie oraz prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński, koordynator Kliniki Kardiologii SPSK Nr 4 w Lublinie, lekarz kierujący Klinicznym Oddziałem Kardiologii i Rehabilitacji Kardiologicznej z Pododdziałem Intensywnej Opieki Kardiologicznej SPSK Nr 4 w Lublinie, a także fizjoterapeuci i pacjenci nowego ośrodka.

Pacjenci i fizjoterapeutka z dr n. med. Robertem Błaszczykiem, dr n. med. Anną Krawczyńską oraz prof. dr hab. n. med. Andrzejem Wysokińskim w nowym ośrodku. Pacjenci na rowerach.

Twórcy nowego ośrodka z rehabilitowanymi pacjentami (fot. Łukasz Głaczkowski)

KOS-zawał

Program Kompleksowej Opieki nad Pacjentem po Zawale Serca (KOS-zawał), którego realizacja rozpoczęła się w SPSK Nr 4 w Lublinie w połowie 2023 roku, to program kompleksowej specjalistycznej opieki w zakresie leczenia szpitalnego, ambulatoryjnego i rehabilitacji kardiologicznej. Wśród założeń programu jest monitorowanie zdrowia pacjenta po wypisie ze szpitala oraz maksymalne ułatwianie mu dostępu do dalszego leczenia i rehabilitacji.

– Rehabilitacja kardiologiczna ma sens wtedy, kiedy rozpoczyna się w odpowiednim do tego czasie, a nie po kilku miesiącach po zachorowaniu na choroby układu krążenia. Program KOS-zawał, który zaczął realizować nasz szpital, różni się od wcześniejszych procedur. Teraz pacjent po zawale serca, rehabilitowany w szpitalu w czasie hospitalizacji i też później podczas turnusu w ośrodku w Nałęczowie, pozostaje pod naszą opieką znacznie dłużej. Czas trwania leczenia w programie KOS-zawał wynosi jeden rok. Dlatego właśnie w SPSK Nr 4 w Lublinie powstał Ośrodek Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej – mówi prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński.

Prof. Andrzej Wysokiński rozmawiający z dziennikarzami. Z tyłu pacjenci i dr Robert Błaszczyk

Prof. Andrzej Wysokiński rozmawiający z dziennikarzami (Fot. Łukasz Głaczkowski)

W ramach programu lekarze, pielęgniarki, fizjoterapeuci, dietetycy i psycholodzy omawiają oraz ustalają z chorymi sposób leczenia i fizjoterapii. Zachęcają do zmiany nawyków zdrowotnych i do aktywności fizycznej dostosowanej do możliwości konkretnego pacjenta. Świadczenia są realizowane w ramach ubezpieczenia zdrowotnego.

Zawał mięśnia serca

– Najczęściej zawarł serca tworzy się na podłożu szeroko rozumianej miażdżycy. Zwykle pęka blaszka miażdżycowa, która krytycznie zwęża lub zamyka światło tętnicy wieńcowej i wtedy dochodzi do zawału mięśnia sercowego. Najczęstszym objawem zawału serca jest ból w klatce piersiowej. Zawał serca dotyka osób w bardzo różnym wieku. Obserwujemy go zarówno u 40-latków, jak i u osób w wieku 60, 70 czy 80 lat. W przypadku zawału serca bardzo ważny jest czas. Kardiolodzy mówią: „czas to mięsień”. Oznacza to, że im szybciej chory trafi do ośrodka kardiologii inwazyjnej, tym większe ma szanse na przeżycie i lepsze rokowanie – mówi dr n. med. Robert Błaszczyk.

Zawał mięśnia sercowego dotyka coraz młodsze osoby.

– Ma na to wpływ wiele czynników, między innymi styl życia. Żyjemy coraz szybciej, w pędzie i w stresie. Poza tym wiele osób pali papierosy i niezdrowo się odżywia, nieregularnie spożywa posiłki, także w porze wieczornej i nocnej. Plagą naszych czasów są nadwaga i otyłość. Do tego dochodzą inne używki, np. alkohol oraz brak ruchu. To wszystko ma wpływ na układ krążenia. Dlatego my, kardiolodzy propagujemy zdrowy styl życia – dodaje dr n. med. Robert Błaszczyk.

Dr Robert Błaszczyk rozmawiający z dziennikarzami (Fot. Łukasz Głaczkowski)

Opieka skoordynowana

Opieka nad pacjentem w ramach programu KOS-zawał zaczyna się już w szpitalu.

– Pacjent z zawałem serca, który jest przyjmowany do SPSK Nr 4 w Lublinie, zostaje objęty kompleksową opieką. W ramach tej opieki koordynator programu, którym w naszym szpitalu jest pan dr Robert Błaszczyk, ustala plan postępowania z chorym. Osoba po zawale serca ma wykonywane kompleksowe badania. Ma również przydzieloną określoną liczbę porad lekarskich poza kolejnością, podobnie jak to jest w pakiecie onkologicznym. W ramach koordynowanej opieki kardiologicznej każdy pacjent powinien odbyć rehabilitację kardiologiczną – mówi dr n. med. Anna Krawczyńska, która odpowiada za organizację Ośrodka Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej.

Dr Anna Krawczyńska przed mikrofonami dziennikarzy. Z tyłu prof. Andrzej Wysokiński

Dr Anna Krawczyńska (Fot. Łukasz Głaczkowski)

Cztery moduły

W ramach programu pacjent zostaje objęty kompleksową opieką specjalistów: lekarzy, pielęgniarek, fizjoterapeutów, dietetyków oraz psychologów.

– Program KOS-zawał ma cztery moduły. Pierwszy dotyczy leczenia w szpitalu, w tym leczenia inwazyjnego – angioplastyki tętnic wieńcowych albo operacji pomostowania aortalno-wieńcowego, czyli tzw. by-passów. W ramach drugiego modułu pacjent jest objęty opieką w poradni kardiologicznej, odbywa co najmniej pięć wizyt i przechodzi niezbędne badania oceniające stan układu krążenia, typu echo serca, próba wysiłkowa, regularna kontrola lipidogramu. Kolejny moduł to moduł elektrofizjologiczny. Jeśli chory wymaga wszczepienia urządzeń typu stymulator, kardiowerter - defibrylator, to też dzieje się to szybko i sprawnie. Czwarty moduł dotyczy rehabilitacji kardiologicznej, która po zawale serca powinna rozpocząć się jak najszybciej. Wówczas rokowania są najlepsze z możliwych – mówi dr n. med. Robert Błaszczyk.

2023 10 30 SPSK Nr 4 nr 055

Pacjenci Ośrodka Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej (Fot. Łukasz Głaczkowski)

Ośrodek Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej

Po wykonaniu próby wysiłkowej pacjent jest kwalifikowany do określonego modelu rehabilitacji w zależności od jego poziomu wydolności układu krążenia. Jest on prowadzony w Ośrodku Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej SPSK Nr 4 w Lublinie.

Modele rehabilitacji realizowane w ramach KOS-zawał składają się z kilku elementów: treningów interwałowych z indywidualnie dostosowanym obciążeniem treningowym, ćwiczeń czynnych, z oporem, oddechowych. Dodatkowo pacjenci uczestniczą w treningach relaksacyjnych. Fizjoterapeuci prowadzą również edukację pacjentów w zakresie podejmowania bezpiecznej aktywności fizycznej.

- Ośrodek Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej został wyposażony w cykloergometry z możliwością monitorowania parametrów pacjenta w trakcie treningu, takich jak zapis akcji serca-EKG, wartości tętna i ciśnienia krwi. Dzięki temu jest możliwość podjęcia przez personel szybkich działań w przypadku niepokojących reakcji pacjenta na wysiłek, co podnosi poziom bezpieczeństwa pacjenta w trakcie treningu. Ośrodek dysponuje również bieżnią do wykonywania testów wysiłkowych oraz ergospirometrem. Ergospirometria jest badaniem wykonywanym w celu oceny wydolności układu oddechowo i jego odpowiedzi na podejmowany wysiłek. Posiadany przez Ośrodek ergospirometr jest pierwszym tego rodzaju aparatem w szpitalu, co otwiera nowe możliwości diagnostyczne również dla innych grup pacjentów np. pacjentów pulmonologicznych. Dodatkowo na wyposażeniu ośrodka są aparaty do EKG i Holter EKG, które umożliwiają szybkie przeprowadzenie oceny stanu pacjenta - mówi dr n. med. Anna Krawczyńska.

Pacjenci na rowerach, na pierwszym planie fizjoterapeutka sprawdza ich parametry na monitorach.

Podczas ćwiczeń pacjentów Ośrodka Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej fizjoterapeutka sprawdza ich parametry na monitorach (Fot. Łukasz Głaczkowski)

Wyposażenie Ośrodka Rehabilitacji Kardiologicznej Dziennej:

- Defibrylator Mediana D500
- Bieżnia BTL Treadmill
- Aparat EKG Flexi (mobilny)
- Aparat EKG BTL MT Plus
- System Holtera EKG BTL H600
- Rejestrator Holtera EKG
- Cykloergometr Ergoselect 200 – 4 sztuki
- System Ergospirometryczny Moduł Wysiłkowy
- Kardiomonitor Vista 120 sn VFSVD4013
- Cykloergometr Ergoselect 600 poziomy

Zmniejszenie śmiertelności

– Pacjent po zawale mięśnia sercowego jest narażony na różne powikłania, które przed uruchomieniem programu nie były w pełni diagnozowane. Należą do nich m.in. niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca, tętniak lewej komory, częstoskurcze, dlatego w programie KOS-zawał jest wykonywane badanie pracy serca holterem EKG. Wszystko po to, aby zapobiec powikłaniom po wyjściu pacjenta ze szpitala i zmniejszyć śmiertelność osób po zawale serca, która w Polsce wynosiła średnio ok. 20 procent przed uruchomieniem programu KOS-zawał – mówi prof. dr hab. n. med. Andrzej Wysokiński.

W Polsce co roku odnotowuje się ok. 70 tys. zawałów serca. Częściej występuje one u mężczyzn niż u kobiet. Ze statystyk szpitali, w których program KOS-zawał już działa, wynika że śmiertelność pacjentów zmniejszyła się o ok. 30 procent w pierwszym roku po wystąpieniu zawału serca.