15 czerwca br. w Narodowym Instytucie Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji im. prof. Eleonory Reicher w Warszawie odbyła się konferencja naukowa podsumowująca wyniki Programu Polityki Zdrowotnej „Program koordynacji profilaktyki złamań osteoporotycznych”. Wśród placówek realizujących ten program jest Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 4 w Lublinie. SPSK Nr 4 jako jedyny realizator programu wykonał wszystkie zakładane w projekcie cele. Także jako jedyny z realizatorów zwiększał cele, aby objąć wsparciem jak największą liczbę pacjentek.

Projekt skierowany do kobiet

Projekt „Zdrowe kości do starości – program profilaktyki i leczenia osteoporozy u kobiet w Makroregionie Wschodnim” SPSK Nr 4 w Lublinie rozpoczął się w 2019 roku. Zakończenie projektu jest zaplanowane wraz z końcem czerwca 2023 roku.

– Program był skierowany do naszych pacjentek z osteoporozą, które wcześniej z sukcesami też leczyliśmy. Jego realizacja dała nam możliwość uświadomienia i wyedukowania większej liczby osób zainteresowanych. W tej grupie byli lekarze rodzinni i pacjentki, które rozreklamowały informacje o konieczności leczenia osteoporozy w swojej rodzinie – mówi Kierownik Medyczny Projektu dr hab. n. med. Tomasz Blicharski, prof. Uniwersytetu Medycznego w Lublinie kierujący Kliniką Ortopedii i Rehabilitacji SPSK Nr 4 w Lublinie.

Uczestnicy konferencji w Warszawie (fot. Małgorzata Czarnecka).

Projekt skierowany był do kobiet z województwa lubelskiego i podlaskiego w wieku 50 - 70 lat, deklarujących pracę zawodową lub gotowość podjęcia zatrudnienia.

– Głównym celem projektu było przeciwdziałanie zjawisku fragmentacji opieki nad pacjentem Programu Koordynacji profilaktyki złamań osteoporotycznych na terenie Makroregionu Wschodniego – województw lubelskiego i podlaskiego. Chodziło o stworzenie skutecznego, skoordynowanego systemu postępowania dla lekarzy przychodni Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) w zakresie identyfikacji pacjentów zagrożonych wysokim ryzykiem złamań niskoenergetycznych oraz chorych z już dokonanymi złamaniami i kierowania ich do wysokospecjalistycznego ośrodka zajmującego się diagnostyką, prewencją i leczeniem osteoporozy. W tym celu SPSK Nr 4 w Lublinie podjął współpracę z przychodniami z terenu województwa lubelskiego i podlaskiego na realizację pierwszego etapu badań przesiewowych. Zakres współpracy obejmował również szkolenie personelu POZ z obszaru diagnostyki i leczenie osteoporozy – mówi Małgorzata Czarnecka z Działu ds. Projektów SPSK Nr 4 w Lublinie, koordynator projektu.

Duże zainteresowanie

Odzew był bardzo duży.

– Z uwagi na duże zapotrzebowanie i zainteresowanie okres realizacji projektu był dwukrotnie wydłużany. Zmianie ulegały również cele projektu tj. początkowo badaniami przesiewowymi planowano objąć 1345 kobiet z terenu województw lubelskiego i podlaskiego, finalnie wsparciem w projekcie objęto 2051 kobiet, w tym 850 kobiet przebadano w Specjalistycznym Ośrodku Profilaktyki Osteoporozy SPSK Nr 4 w Lublinie. Ponadto, z uwagi na duże zainteresowanie programem z planowanych 40 poradni podstawowej opieki zdrowotnej do współpracy zostało włączonych 47 – mówi Małgorzata Czarnecka.

– Pacjentki przychodziły do nas właściwie nie spodziewając się, że mają jakiekolwiek problemy z osteoporozą. I tak naprawdę nie były świadome tego, co powinny robić ze swoimi kośćmi. Z reguły ludzie nie zwracają uwagi na osteoporozę, dopóki nie nastąpi złamanie. Osteoporoza jest chorobą cichą, która nie daje żadnych innych objawów. Właściwie pierwszym objawem tej choroby jest ból po złamaniu. Prawdziwy problem jest wówczas, gdy jest to złamanie z niedowładem, z powikłaniem - mówi Kierownik Medyczny Projektu.

Projekt SPSK Nr 4 w Lublinie został wyróżniony podczas czerwcowej konferencji w stolicy. – Podczas podsumowania, które mieliśmy w Warszawie, została bardzo doceniona praca naszego ośrodka. Bardzo szybko zrekrutowaliśmy dużo pacjentek. Intensywnie pracowaliśmy też nad kampaniami medialnymi uświadamiającymi mieszkańców regionu – mówi prof. Tomasz Blicharski.

Kierownik Medyczny Projektu dr hab. n. med. Tomasz Blicharski, prof. Uniwersytetu Medycznego w Lublinie kierujący Kliniką Ortopedii i Rehabilitacji SPSK Nr 4 w Lublinie na konferencji w Warszawie przestawił informacje o projekcie (fot. Małgorzata Czarnecka). 

Osteoporoza

Osteoporoza to choroba szkieletu. Charakteryzuje się występowaniem złamań kości nawet po niewielkim urazie. Rozwija się przez lata bez żadnych widocznych objawów. Chory może nie zdawać sobie sprawy ze swojej dolegliwości dopóki nie dozna złamania np. w wyniku upadku nawet w banalnych okolicznościach np. potknięcie. Złamania występują najczęściej u kobiet, które są w starszym wieku. Jednakże uszkodzenia wywołane osteoporozą zaczynają się o wiele wcześniej, ponieważ kości zaczynają tracić swoją wytrzymałość już po 35. roku życia.

Na co należy zwrócić uwagę?

– Jeżeli ktoś w rodzinie chorował na podobne schorzenie, to genetycznie uwarunkowania będą ujawniały się w kolejnym pokoleniu. Oznacza to, że np. córka kobiety, która miała osteoporozę albo miała złamanie bez zdiagnozowania  osteoporozy, też jest narażona na takie schorzenie. Ponadto po 30. roku życia należy zadbać dietę właściwą dla kości - jeść nabiał, suplementować witaminę D, a także sprawdzać co jakiś czas poziom tej witaminy w organizmie. W wieku ok. 50 lat warto profilaktycznie zrobić sobie badanie gęstości mineralnej kości, które pokaże ich stan – mówi prof. Tomasz Blicharski.

Według szacunków w Polsce na osteoporozę może cierpieć około 4 milionów osób, z czego około 80 procent to kobiety. Co druga kobieta po 50. roku życia doświadcza złamania kości z powodu osteoporozy.

W konferencji naukowej w Warszawie „Podsumowanie wyników Programu Polityki Zdrowotnej Program Koordynacji Profilaktyki Złamań Osteoporotycznych” w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020, Oś priorytetowa V Wsparcie dla obszaru zdrowia, Działanie 5.1 Programy profilaktyczne” udział wzięli:

• Kierownik Medyczny Projektu - prof. nadzw. dr hab. n. med. Tomasz Blicharski, Lekarz Kierujący Oddziałem i Kliniką Ortopedii i Rehabilitacji SPSK Nr 4 w Lublinie,
• Opiekun merytoryczny projektu – prof. dr hab. n. med. Mirosław Jabłoński, Zastępca Lekarza Kierującego Oddziałem i Kliniką Ortopedii i Rehabilitacji SPSK Nr 4 w Lublinie,
• Koordynator szpitalny – dr Karolina Turżańska,
• Koordynator projektu - mgr Małgorzata Czarnecka.

W konferencji w Warszawie uczestniczyli: Kierownik Medyczny Projektu - prof. nadzw. dr hab. n. med. Tomasz Blicharski, Lekarz Kierujący Oddziałem i Kliniką Ortopedii i Rehabilitacji SPSK Nr 4 w Lublinie, Opiekun merytoryczny projektu – prof. dr hab. n. med. Mirosław Jabłoński, Zastępca Lekarza Kierującego Oddziałem i Kliniką Ortopedii i Rehabilitacji SPSK Nr 4 w Lublinie, Koordynator szpitalny – dr Karolina Turżańska oraz Koordynator projektu - mgr Małgorzata Czarnecka (fot. Małgorzata Czarnecka)